PERBEDAAN DERAJAT KEASAMAN (pH) SALIVA PADA PEROKOK ELEKTRIK DAN NON-PEROKOK

Authors

DOI:

https://doi.org/10.21776/ub.eprodenta.2021.005.02.2

Keywords:

saliva, pH saliva, perokok elektrik

Abstract

Latar Belakang: Saliva merupakan suatu cairan di dalam tubuh manusia yang memiliki fungsi yang penting terhadap kesehatan rongga mulut yang dapat terpapar langsung rokok elektrik. Nikotin yang terdapat pada e-liquid rokok elektrik dapat menurunkan sekresi saliva. Adanya penurunan sekresi saliva tersebut dapat mengakibatkan pH saliva menurun dapat mengakibatkan terjadinya karies pada gigi, periodontitis, infeksi mulut, dll. Tujuan: Mengetahui perbedaan pH saliva pada perokok elektrik dan non-perokok. Metode: Metode yang digunakan dalam penelitian ini adalah penelitian analitik observasional dengan rancangan penelitian cross-sectional. Sebanyak 60 orang subjek penelitian dibagi menjadi 30 orang perokok elektrik dan 30 orang non-perokok. Subjek penelitian diwajibkan untuk mengisi informed consent sebelum mengisi kuesioner yang ditentukan. Saliva setiap subjek dikumpulkan di tabung sampel sebanyak ± 15 ml dalam keadaan istirahat. pH saliva kemudian diukur menggunakan alat pH meter. Hasil: Berdasarkan analisis menggunakan uji t tidak berpasangan diketahui bahwa perokok elektrik dan non-perokok memiliki perbedaan yang signifikan (p < 0,05) dengan rerata pH saliva pada perokok elektrik 6,98 ± 0,24 dan rerata pH saliva non-perokok 7,37 ± 0,27. Simpulan: pH saliva yang antara perokok elektrik dan non-perokok memiliki perbedaan yang signifikan. Perokok elektrik mempunyai pH saliva yang bernilai lebih rendah daripada non-perokok.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Tira Hamdillah Skripsa, Universitas Diponegoro

Departemen Kedokteran, Lecturer and Researcher

References

World Health Organization. Report on the global tobacco epidemic: monitoring tobacco use and prevention policies [Internet]. 2017 [updated 2017; cited 2018 Jul 26]. Available from: https://www.who.int/tobacco/globalreport/2017/en/

Tanuwihardja RK, Susanto AD. Rokok Elektronik (Electronic Cigarette). J Respir Indo. 2012; 32(1): 53–61.

Pisinger C, Dossing M. A systematic review of health effects of electronic cigarettes. Preventive Medicine.2014; 69: 248–260.

Sherry JS, Blackstad NM, Wheatley KS. E Cigarettes, Vaping and Chairside Education. Dental Academy OfCE. 2016.

Caponnetto P, Russo C, Bruno CM, Alamo A, Amaradio MD, Polosa R. Electronic Cigarette: A Possible Substitute for Cigarette Dependence. Monaldi Arch Chest Dis. 2013; 79(1): 12–9.

Ismail AF, Ghazali AF. Electronic cigarettes and oral health: A narrative review. International Journal of Pharmaceutical Research. 2018;10(2): 84–86.

Ghazali AF, Ismail AF, Faisal GG, Halil MHM, Daud A. Oral Health of Smokers and E-Cigarette Users: A Case-Control Study. Journal of International Dental and Medical Research. 2018; 11(2): 428-432.

Kanwar A, Sah K, Grover N, Chandra S, Singh RR. Long-Term Effect of Tobacco on Resting Whole Mouth Salivary Flow Rate and pH: An Institutional Based Comparative Study. Eur J Gen Dent. 2013;2(3): 296-299.

Singh M, Ingle NA, Kaur N, Yadav P, Ingle E. Effect of long-term smoking on salivary flow rate and salivary pH. Journal of Indian Association Of Public Health Dentistry. 2015;13(1): 11-13.

Saputri D, Nasution AI, Surbakti MRW, Gani BA. The correlation between pH and flow rate of salivary smokers related to nicotine levels labelled on cigarettes. Dental Journal (Majalah Kedokteran Gigi). 2017; 50(2): 61-65.

Parmar P, Radha G, Rekha R, Pallavi SK. Assessing Salivary Flow Rate, Salivary pH and Oral Candidiasis among Tobacco Chewers, Smokers and Healthy Controls- A Cross Sectional Study. Asian Journal of Medicine and Health. 2017; 7(4): 1–8.

Eslami H, Jamali Z, Mehrbani SP, Neghad SK. Comparing the PH of saliva in smokers and non-smokers in the population of Tabriz. 2016;5(5): 77–82.

Kitasako Y, Burrow MF, Stacey M, Huq L, Reynolds EC, Tagami J. Comparative Analysis of Three Commercial Saliva Testing Kits with A Standard Saliva Buffering Test. Australian Dental Journal. 2008; 53(2): 140–144.

Edgar M, Dawes C, O`Mullane D. Saliva and Oral Health 4th ed. London : British Dental Association. 2012.

Loke C, Lee J, Sander S, Mei L, Farella M. Factors affecting intra-oral pH - a review. Journal of Oral Rehabilitation. 2016; 43(10): 1-8.

Khemiss M, Khelifa MB, Saad HB. Preliminary Findings on The Correlation of Saliva pH, Buffering Capacity, Flow Rate and Consistency in Relation to Waterpipe Tobacco Smoking. Libyan Journal of Medicine. 2017; 12(1): 1-7

Rahmawati I, Said F, Hidayati S. Penelitian pH Saliva antara Sebelum dan Sesudah Mengkonsumsi Minuman Ringan. 2015; 6(1).

Dawood IM, El-samarrai SK. Saliva and Oral Health. International Journal of Advanced Research in Biological Sciences. 2018; 5(7): 1–45.

Fitriasani I, Lestari PE, Wati LR. Hubungan Merokok Bernikotin terhadap Penurunan Volume Saliva pada Perokok di Kabupaten Tulungagung (Relationship of Smoke Containing Nicotine to Decrease in the Volume of Saliva in Smokers at Tulungagung District). 2017; 5(3): 437–440.

Kusuma ARP. Pengaruh Merokok Terhadap Kesehatan Gigi Dan Rongga Mulut. Maj Ilm Sultan Agung. 2011;49(124): 1–8.

Fitria, Triandhini RINKR, Mangimbulude JC, Karwur FF. Merokok dan Oksidasi DNA. Sains Medika. 2013; 5(2): 113–120.

Balkissoon R. Journal Club—Electronic Cigarettes and Vaping as a Harm Reduction Alternative: Really?. Chronic Obstr Pulm Dis J COPD Found. 2019;6(3): 281–291.

Motamayel A, Falsafi A, Goodarzi MT, Poorolajal J. Comparison of Salivary pH, Buffering Capacity and Alkaline Phosphatase in Smokers and Healthy Non-Smokers Retrospective cohort study. Sultan Qaboos University Med J. 2016; 16(3): 317-321.

Dyasanoor S, Saddu SC. Association of Xerostomia and Assessment of Salivary Flow Using Modified Schirmer Test Among Smokers and Healthy Individuals: A Preliminutesary Study. J Clin Diagnostic Res. 2014; 8(1): 211–213.

Fadus MC, Smith TT, Squeglia LM. The Rise Of E-Cigarettes, Pod Mod Devices, and JUUL Among Youth : Factors Influencing Use, Health Implications , and Downstream Effects. Drug Alcohol Depend. 2019;201: 85–93.

Published

2021-12-09

How to Cite

Uli Silalahi, Y. U. S., Skripsa, T. H., Suharto, S., & Bagus Prabowo, Y. (2021). PERBEDAAN DERAJAT KEASAMAN (pH) SALIVA PADA PEROKOK ELEKTRIK DAN NON-PEROKOK. E-Prodenta Journal of Dentistry, 5(2), 461–469. https://doi.org/10.21776/ub.eprodenta.2021.005.02.2

Issue

Section

Articles